Aneurysma Cordis: Gevaarlijke complicatie na hartinfarct – symptomen en behandeling

Wat is een aneurysma cordis?

Een aneurysma cordis, ook wel bekend als een hartwandaneurysma, linkerhartkamer-aneurysma of ventrikelaneurysma, is een uitpuiling of verdunning van een deel van de hartspierwand. Deze termen verwijzen allemaal naar hetzelfde verschijnsel: een plaatselijke verwijding van de hartspier, meestal in de linkerhartkamer, die vaak ontstaat na een hartinfarct waarbij het hartspierweefsel beschadigd raakt en littekenweefsel vormt. Soms wordt ook de term post-infarct aneurysma gebruikt om te benadrukken dat het aneurysma ontstaat na een infarct. Het komt voor bij ongeveer 1 tot 5% van de mensen die een groot (transmuraal) hartinfarct hebben gehad. Voornamelijk bij mensen die na een hartinfarct géén snelle of volledige behandeling heeft gehad.

Let op: een pseudo-aneurysma is een andere, gevaarlijkere vorm waarbij de uitstulping niet uit spierweefsel bestaat maar uit littekenweefsel en het hartzakje (pericard). Dit vereist een andere behandeling.

Wanneer kan een aneurysma cordis ontstaan?

Meestal ontwikkelt een aneurysma zich enkele weken tot maanden na een groot hartinfarct. Dit infarct ontstaat vaak door atherosclerose (slagaderverkalking), maar ook andere oorzaken zoals spasmen van kransslagaders, embolieën(bloedstolsels) of vaatontstekingen kunnen leiden tot een infarct en zo een aneurysma veroorzaken.

Waarom is het gevaarlijk?

Een aneurysma cordis kan leiden tot:

• Verminderde hartfunctie en hartfalen
• Hartritmestoornissen
• Bloedstolsels die in de bloedbaan terecht kunnen komen en een nieuw hartinfarct of beroerte kunnen veroorzaken
• In zeldzame gevallen kan het aneurysma scheuren (ruptuur), wat levensbedreigend is

Bloedstolsels en risico op nieuw hartinfarct

In het aneurysma kan het bloed langzamer stromen of zelfs stil komen te staan. Dit vergroot de kans op het ontstaan van bloedstolsels (trombi). Wanneer zo’n stolsel losraakt, kan het een kransslagader verstoppen, wat een nieuw hartinfarct kan veroorzaken. Dit maakt de situatie extra gevaarlijk.

Hoe wordt het behandeld?

Afhankelijk van de grootte en ernst van het aneurysma kan de behandeling bestaan uit:

• Medicatie zoals bètablokkers, ACE-remmers en bloedverdunners om de hartfunctie te ondersteunen en stolsels te voorkomen
• Regelmatige controle via echo of MRI
• In ernstige gevallen een operatie om het aneurysma te verwijderen of te herstellen
• Eventueel een ICD (inwendige defibrillator) bij risico op ernstige hartritmestoornissen
• In laatste instantie kan een harttransplantatie overwogen worden als het hart ernstig beschadigd is en andere behandelingen niet voldoende helpen

Levensverwachting bij aneurysma cordis

De levensverwachting hangt sterk af van:

• De grootte en locatie van het aneurysma
• Aanwezigheid van complicaties zoals hartritmestoornissen of hartfalen
• Tijdige en effectieve behandeling met medicatie en/of operatie

Sommige patiënten met kleine, stabiele aneurysma’s kunnen jarenlang zonder ernstige klachten leven, terwijl grote aneurysma’s met complicaties de prognose kunnen verslechteren.

Risico’s en mogelijkheden bij operatie (resectie)

Een resectie-operatie is complex en heeft risico’s zoals bloeding, hartritmestoornissen en verminderde pompfunctie van het hart. Het doel is om het aneurysma volledig te verwijderen, maar dat is niet altijd mogelijk. Soms blijft er een deel littekenweefsel achter omdat het verwijderen te veel gezond hartweefsel zou beschadigen.

Na de operatie is zorgvuldige controle en medicatie essentieel om verdere complicaties te voorkomen.

Wat kun je zelf doen om complicaties te voorkomen?

• Vroege herkenning van hartklachten en directe medische hulp inschakelen
• Gezonde leefstijl: stoppen met roken, gezonde voeding, bewegen
• Medicatie trouw innemen en risicofactoren (bloeddruk, cholesterol) beheersen
• Regelmatige controle bij de cardioloog
• Stress verminderen en goed omgaan met emoties

💬 Persoonlijke noot:
“Zelf kreeg ik een aneurysma cordis na een groot gemist en onbehandeld voorwandinfarct. Maandenlang liep ik rond met klachten, zonder te weten wat er werkelijk aan de hand was. En littekenweefsel dat mijn hart flink verzwaarde en voor complicaties zorgde. Pas na een bypassoperatie en een (gedeeltelijke) aneurysma-resectie verbeterde mijn hartfunctie en mijn levenskwaliteit. Al leef ik vanaf dat moment wel met een behoorlijke restschade wat zich kenmerkt in hartfalen en hartritmestoornissen waarvoor ik ook een ICD geïmplanteerd heb gekregen.

17 jaar geleden zocht ik naar informatie hierover, maar destijds was er nauwelijks iets over deze complicatie te vinden. Gelukkig is dat inmiddels beter, en door snellere diagnostiek en behandeling van hartinfarcten komt een aneurysma cordis gelukkig ook steeds minder vaak voor.”    – Maxine Bosman (oprichter Hart in Shape)