De overlevingskans na een hartinfarct hangt af van de hartfunctie en hartfalenklachten

Overleving na een hartinfarct: het belang van hartfunctie, hartfalenklachten en de juiste behandeling

Een recent Noors onderzoek heeft gekeken naar de overleving van mensen na een hartinfarct, afhankelijk van hoe goed hun hart pompt en of ze klachten van hartfalen hadden tijdens hun ziekenhuisopname. De onderzoekers analyseerden gegevens van bijna 71.000 patiënten die tussen 2013 en 2022 in Noorwegen een hartinfarct kregen. De resultaten laten zien hoe belangrijk een goede medische opvolging is, zelfs bij patiënten zonder klachten. 

Wat gebeurt er met het hart na een infarct?

Bij een hartinfarct raakt een deel van de hartspier beschadigd, waardoor het hart minder goed bloed kan rondpompen. Dit wordt gemeten met de ejectiefractie (LVEF), een percentage dat aangeeft hoeveel bloed het hart per slag uitpompt.

• Normale pompfunctie (LVEF ≥50%)
• Licht verminderde pompfunctie (LVEF 41-49%)
• Sterk verminderde pompfunctie (LVEF ≤40%)

Sommige mensen met een verminderde hartfunctie hebben geen klachten, terwijl anderen last hebben van kortademigheid, dikke enkels of extreme vermoeidheid. Dit onderzoek keek naar de overleving van patiënten, afhankelijk van hun hartfunctie en of ze klachten hadden.

Belangrijkste resultaten:

1. Onzichtbaar risico: een verminderde pompfunctie zonder klachten. Veel patiënten hadden een verzwakte hartfunctie zonder duidelijke klachten. Dit wordt ‘asymptomatisch hartfalen’ genoemd. Toch hadden ook zij een verhoogd risico op overlijden.
2. Overleving verschilt sterk per groep De onderzoekers bekeken het percentage patiënten dat binnen een jaar overleed na ontslag uit het ziekenhuis:

Patiënten zonder hartfalenklachten:

• Normale hartfunctie: 3,9% overleden binnen een jaar
• Licht verminderde hartfunctie: 7,8% overleden binnen een jaar
• Sterk verminderde hartfunctie: 17,8% overleden binnen een jaar

Patiënten mét hartfalenklachten:

• Normale hartfunctie: 16,2% overleden binnen een jaar
• Licht verminderde hartfunctie: 13,7% overleden binnen een jaar
• Sterk verminderde hartfunctie: 20,2% overleden binnen een jaar

Dit betekent dat patiënten met een normale pompfunctie, maar wél hartfalenklachten, bijna net zo’n hoog sterfterisico hadden dan sommige patiënten met een sterk verminderde pompfunctie zonder klachten.

Waarom is het risico verhoogd voor patiënten met een behouden pompfunctie (HFpEF)?

De verhoogde risico’s voor mensen met behoud van pompfunctie hangt samen met het feit dat hartfalen niet alleen afhankelijk is van de pompfunctie, maar ook van de algehele werking van het hart en de interactie met andere systemen in het lichaam. Ondanks dat de pompfunctie goed lijkt, kunnen andere factoren zoals een verminderde vullingscapaciteit, veranderingen in de bloedvaten, of bijkomende ziektes de werking van het hart belemmeren, wat het risico verhoogt.

Daarnaast kunnen symptomen van hartfalen, zoals kortademigheid, vermoeidheid en vochtophoping, wijzen op een verstoorde balans tussen de hartspier, de bloedvaten en andere organen dan op alleen een verminderde pompfunctie. Mensen die ondanks een normale pompfunctie deze symptomen ervaren, hebben dus een verhoogd risico op complicaties, zoals hartaanvallen, ziekenhuisopnames of zelfs overlijden.

Sterftecijfers zijn hoger dan in wetenschappelijke studies

In eerdere klinische studies was de sterfte na een hartinfarct lager. Dit komt waarschijnlijk doordat in wetenschappelijke studies vaak gezondere patiënten worden geselecteerd, terwijl in de praktijk ook kwetsbare patiënten behandeld worden.

Wat kunnen we hieruit opmaken?

• Patiënten met een verminderde hartfunctie zonder klachten lopen alsnog een hoog risico en moeten goed opgevolgd worden.
• De behandeling moet zich niet alleen richten op mensen met duidelijke hartfalenklachten, maar ook op mensen met een verminderde hartfunctie zonder symptomen.
• Medicatie, leefstijlveranderingen en hartrevalidatie kunnen een cruciale rol spelen in het verminderen van risico’s.

Medicatie en behandeling: wat helpt?

Gelukkig zijn er effectieve behandelingen om de overleving na een hartinfarct te verbeteren:

Medicatie

• Bètablokkers helpen het hart rustiger te kloppen en verminderen de belasting.
• ACE-remmers of ARB’s verlagen de bloeddruk en beschermen de hartspier tegen verdere schade.
• SGLT2-remmers (oorspronkelijk ontwikkeld voor diabetes) blijken het risico op hartfalen en sterfte te verlagen.
• Mineralocorticoïdreceptorantagonisten (MRA’s) zoals spironolacton verminderen vochtophoping en beschermen het hart.
• Bloedverdunners en cholesterolremmers (statines) verkleinen de kans op een nieuw infarct.

Leefstijlinterventies

• Voeding: Een mediterraan dieet rijk aan groenten, fruit, volkorenproducten, gezonde vetten en magere eiwitten helpt de bloedvaten gezond te houden.
• Beweging: Regelmatige matige inspanning, zoals wandelen, fietsen of zwemmen, helpt de hartfunctie te verbeteren.
• Gewicht en bloeddruk: Afvallen en een gezonde bloeddruk verlagen de belasting van het hart.
• Stoppen met roken: Roken vergroot de kans op een nieuw hartinfarct enorm.

Hartrevalidatie en zelfmanagement

• Een gestructureerd hartrevalidatieprogramma onder begeleiding van specialisten helpt patiënten om veilig en effectief hun conditie op te bouwen.
• Patiënten die actief aan hun herstel werken en hun behandeling goed opvolgen, hebben een betere overleving en een hogere kwaliteit van leven.

Conclusie

Dit onderzoek benadrukt hoe belangrijk het is om na een hartinfarct niet alleen te kijken naar klachten, maar ook naar de hartfunctie. Patiënten met een verminderde pompkracht hebben een hoger risico, zelfs als ze zich goed voelen. Daarom is een combinatie van medicatie, leefstijlinterventies en regelmatige controle essentieel om complicaties te voorkomen en de overleving te verbeteren.

*Bron: Wiley Online Library