Overslaan van het hart

Wat is een hartoverslag?

Een hartoverslag, ook wel extrasystole genoemd, is een extra hartslag die wordt veroorzaakt door een verstoring in het elektrische signaal van het hart. Het hart werkt normaal in een regelmatig ritme waarbij een kleine groep cellen in het hart een elektrisch signaal afgeeft. Dit signaal zorgt ervoor dat het hart samentrekt en bloed door het lichaam pompt. Soms komt er echter een extra impuls, waardoor er een extra hartslag ontstaat. Dit kan aanvoelen alsof het hart een slag “overslaat,” terwijl het eigenlijk een extra slag produceert. Na deze extra hartslag kan er een korte pauze zijn voordat het hart zijn normale ritme weer oppakt.

Symptomen van hartoverslagen

Hartoverslagen kunnen voor verschillende sensaties zorgen. Veelvoorkomende symptomen zijn een krachtige, harde hartslag of een soort “bonk” in de borst. Soms is er een drukkend gevoel op de borst of een licht, onrustig gevoel. Sommige mensen ervaren ook een onaangenaam gevoel van angst wanneer dit gebeurt. In veel gevallen voelt het alsof het hart een slag overslaat, gevolgd door een langere pauze. Dit verschijnsel, de zogenaamde “compensatoire pauze,” geeft het hart even de tijd om zich te herstellen en op zijn normale ritme terug te komen.

Oorzaken van hartoverslagen

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het overslaan van het hart. In de meeste gevallen gaat het om onschuldige verstoringen die geen ernstige gevolgen hebben. Mogelijke oorzaken zijn onder andere:

• Stress en angst: Psychische spanning kan invloed hebben op het hartritme en het risico op hartoverslagen vergroten.
• Cafeïne en alcohol: Stoffen zoals cafeïne in koffie en alcohol kunnen het hart stimuleren en leiden tot extra hartslagen.
• Lichamelijke inspanning: Hartoverslagen kunnen voorkomen bij inspanning, waarbij het hartritme versnelt.
• Onderliggende aandoeningen: Soms kunnen hartoverslagen het gevolg zijn van een onderliggende hartaandoening, zoals boezemfibrilleren of ventriculaire extrasystolen. Ook andere aandoeningen, zoals een schildklierprobleem of een elektrolytenstoornis, kunnen het hartritme verstoren.

In zeldzame gevallen is er geen duidelijke oorzaak te vinden, en wordt gesproken van goedaardige hartoverslagen, die verder geen behandeling vereisen.

Gevolgen van hartoverslagen

De meeste hartoverslagen zijn ongevaarlijk en vormen geen bedreiging voor de gezondheid. Toch kunnen ze hinderlijk zijn en leiden tot vermoeidheid, een onaangenaam gevoel, en angst. Hartoverslagen kunnen het dagelijkse leven beïnvloeden, vooral als iemand zich bewust gaat focussen op het hartritme. In bepaalde gevallen kan een abnormaal hartritme wijzen op een onderliggende aandoening die behandeling vereist. Wanneer de hartoverslagen gepaard gaan met symptomen zoals kortademigheid, pijn op de borst, of duizeligheid, kan verder onderzoek noodzakelijk zijn.

Wanneer moet je een huisarts raadplegen?

Bij incidentele hartoverslagen zonder bijkomende klachten is het meestal niet nodig om een huisarts te raadplegen. Echter, als de hartoverslagen vaak voorkomen, steeds langer duren, of gepaard gaan met andere klachten zoals een drukkend gevoel op de borst, kortademigheid, of een licht gevoel in het hoofd, is het verstandig om contact op te nemen met een arts. De huisarts kan doorverwijzen naar een cardioloog of een polikliniek cardiologie om de oorzaak vast te stellen en eventuele onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Diagnose van hartoverslagen

Om hartoverslagen te diagnosticeren, zal de arts doorgaans beginnen met een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek. Een belangrijk hulpmiddel bij het vaststellen van hartoverslagen is een hartslagmonitoring, zoals een ECG (elektrocardiogram). Met een ECG kunnen elektrische signalen in het hart worden geregistreerd en eventuele afwijkingen in het hartritme worden opgespoord. In sommige gevallen kan een langere monitoring, bijvoorbeeld met een holtermonitor (die gedurende enkele dagen de hartslag meet), nodig zijn om onregelmatige slagen vast te leggen.

Behandelingsopties voor hartoverslagen

Hartoverslagen hoeven in de meeste gevallen niet behandeld te worden. Toch zijn er enkele behandelopties beschikbaar voor mensen die hinderlijke klachten ervaren:

1. Leefstijlaanpassingen: Het verminderen van cafeïne en alcohol, en het omgaan met stress kan helpen om hartoverslagen te verminderen.
2. Medicatie: In sommige gevallen kunnen medicijnen worden voorgeschreven, zoals bètablokkers, die het hartritme helpen reguleren en het aantal extra slagen kunnen verminderen.
3. Andere behandelingen: Bij ernstige aandoeningen kan een ingrijpender behandeling, zoals een elektrische schok om het ritme te herstellen, nodig zijn.

De rol van stress bij hartoverslagen

Stress speelt een grote rol bij het ontstaan van hartoverslagen. Wanneer iemand stress ervaart, reageert het lichaam door hormonen vrij te maken die het hartritme kunnen beïnvloeden. Door stressmanagementtechnieken, zoals ademhalingsoefeningen of mindfulness, te gebruiken, kan de invloed van stress op het hartritme worden verminderd.

Praktische tips om hartoverslagen te verminderen

1. Gezonde voeding: Zorg voor een uitgebalanceerd dieet dat helpt bij het behouden van een normale hartslag. Vermijd producten die stimulerende middelen zoals cafeïne bevatten.
2. Regelmatige lichaamsbeweging: Bewegen helpt om het lichaam te ontspannen en het hartritme te stabiliseren. Matige, regelmatige beweging, zoals wandelen, kan de hartgezondheid bevorderen.
3. Stressmanagement: Leer technieken om met stress om te gaan, zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken. Hiermee kunt u stressgerelateerde hartoverslagen verminderen.

Door aandacht te besteden aan leefstijl, mogelijke oorzaken te begrijpen, en tijdig advies in te winnen bij klachten, kunnen hartoverslagen in de meeste gevallen effectief worden beheerd.