2025 ESC-richtlijnen voor het omgaan met hart- en vaatziekten tijdens de zwangerschap
- European Heart Journal
- AI Samenvatting
Originele Onderzoek Titel:
2025 ESC Guidelines for the management of cardiovascular disease and pregnancy: Developed by the task force on the management of cardiovascular disease and pregnancy of the European Society of Cardiology (ESC) Endorsed by the European Society of Gynecology (ESG)
- Bron: European Heart Journal
Samenvatting in begrijpelijke taal
Zwanger worden met een hartziekte klinkt spannend – en dat ís het vaak ook. Het vraagt om zorgvuldige voorbereiding en goede begeleiding, omdat zwangerschap het hart flink op de proef stelt. De Europese Vereniging voor Cardiologie (ESC) heeft in 2025 nieuwe richtlijnen uitgebracht die uitleggen hoe artsen vrouwen met hartproblemen het beste kunnen begeleiden. Deze richtlijnen geven duidelijkheid over risico’s, veilige behandelingen en praktische adviezen tijdens zwangerschap en bevalling.
Wat hebben de onderzoekers precies onderzocht?
De ESC (European Society of Cardiology) ontwikkelt regelmatig richtlijnen: dikke handboeken waarin op basis van de nieuwste wetenschap wordt samengevat wat de beste zorg is. In 2025 kwam een volledig herziene versie uit over hart- en vaatziekten tijdens de zwangerschap.
Wat wilden ze weten?
- De onderzoekers wilden praktische antwoorden geven op vragen als:
- Welke vrouwen met hartproblemen kunnen veilig zwanger worden?
- Wanneer is het beter om eerst een operatie of behandeling te doen?
- Welke medicijnen zijn veilig voor de baby en de moeder?
- Hoe kan een bevalling het beste worden gepland?
- En wat moet er gebeuren als er complicaties optreden, zoals hartritmestoornissen of hoge bloeddruk?
Bij wie deden ze dat?
Het is geen klassiek onderzoek met proefpersonen, maar een bundeling van honderden eerdere studies, praktijkervaring en consensus van experts. Artsen uit heel Europa en daarbuiten hebben hieraan gewerkt: cardiologen, gynaecologen, chirurgen, verpleegkundigen en ook specialisten in erfelijke hartziekten.
Hoe gingen ze te werk?
- Ze verzamelden alle betrouwbare onderzoeken tot nu toe.
- Ze beoordeelden de kwaliteit van het bewijs (sterk, middelmatig of zwak).
- Ze vertaalden dit naar concrete adviezen.
- Deze adviezen kregen een “klasse” (bijvoorbeeld sterk aanbevolen of liever niet doen).
- Het resultaat is een boekwerk van meer dan 200 pagina’s waarin alles staat over zwangerschap en hart- en vaatziekten – van erfelijke hartafwijkingen tot hoge bloeddruk en van hartritmestoornissen tot harttransplantaties.
Wat zijn de belangrijkste resultaten?
De richtlijn is groot, maar dit zijn de belangrijkste nieuwe inzichten:
- Teamzorg is cruciaal: vrouwen met een hartziekte moeten begeleid worden door een zwangerschapshartteam, waarin cardiologen, gynaecologen en andere specialisten samenwerken.
- Risico-inschatting vooraf: met een systeem (het zogeheten mWHO-klassemodel) wordt vooraf ingeschat hoe groot het risico is voor moeder en kind. Bij een hoog risico wordt zwangerschap soms afgeraden, of eerst een behandeling geadviseerd.
- Medicijnen onder de loep: sommige middelen zoals DOAC’s (nieuwe antistollingsmiddelen) zijn verboden tijdens zwangerschap, terwijl klassieke middelen zoals heparine of bepaalde bètablokkers wél veilig zijn.
- Complicaties zoals hoge bloeddruk (pre-eclampsie): er zijn duidelijke richtlijnen wanneer medicijnen moeten worden gestart en welke middelen het meest geschikt zijn.
- Bevalling: in de meeste gevallen is een vaginale bevalling het veiligst, tenzij er zeer hoge risico’s zijn.
- Langetermijnzorg: vrouwen die tijdens de zwangerschap complicaties hebben gehad, zoals zwangerschapsvergiftiging, hebben later in hun leven een hoger risico op hart- en vaatziekten. Hier moet dus blijvende aandacht voor zijn.
Wat hebben ze níet bewezen?
Er zijn nog weinig grote studies die precies laten zien welke behandeling bij welke vrouw het allerbeste is. Veel adviezen zijn gebaseerd op ervaring van experts en kleinere onderzoeken.
Wat betekent dit voor jou als hartpatiënt?
Stel je voor: je hart is een motor. Tijdens de zwangerschap moet die motor ineens veel harder draaien, want je lichaam pompt niet alleen bloed voor jezelf maar ook voor de baby. Dat kan riskant zijn, vooral als de motor al wat beschadigd is.
Wat betekenen deze richtlijnen concreet?
- Voorbereiding is alles
Als je een hartziekte hebt en je denkt aan een zwangerschap, bespreek dit vroeg met je cardioloog. Samen wordt gekeken: hoe sterk is je hart, welke medicijnen gebruik je, en is het veilig om zwanger te worden? - Multidisciplinaire zorg
De nieuwe richtlijnen benadrukken dat je niet afhankelijk bent van één arts, maar van een team. Dat geeft rust: meerdere experts kijken mee en stemmen samen af wat het beste is. - Medicijnen kunnen vaak worden aangepast
Veel vrouwen denken dat ze tijdens een zwangerschap moeten stoppen met al hun medicijnen. Dat klopt niet altijd. Vaak zijn er veilige alternatieven of kan de dosis worden aangepast. Stop nooit op eigen houtje, maar overleg altijd met je arts. - De vaginale bevalling is meestal gewoon mogelijk
Vaginale bevalling blijft meestal de eerste keuze, tenzij er specifieke redenen zijn om een keizersnede te doen. Je wordt hierin goed begeleid door je team. - Langdurige controle
Heb je tijdens de zwangerschap complicaties gehad, zoals hoge bloeddruk of zwangerschapsvergiftiging? Dan is het extra belangrijk om na de zwangerschap je hart gezond te houden. Denk aan gezonde voeding, beweging en regelmatige controles.
Kortom: de richtlijnen laten zien dat zwangerschap met een hartziekte tegenwoordig veel beter en veiliger kan worden begeleid dan vroeger.
Zijn er beperkingen aan het onderzoek?
Ja, zoals bij alle richtlijnen:
- Niet alle adviezen zijn gebaseerd op grote, harde onderzoeken. Bij zeldzame aandoeningen zijn er simpelweg weinig gegevens.
- Veel kennis komt uit de praktijk van gespecialiseerde centra. Dat betekent dat niet alle adviezen altijd één-op-één toepasbaar zijn in elk ziekenhuis.
- De situatie verschilt sterk per patiënt. Wat veilig is voor de één, kan riskant zijn voor de ander. Daarom blijft maatwerk belangrijk.
LET OP: Deze samenvatting is automatisch gegenereerd met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) op basis van het originele wetenschappelijke artikel. Hoewel we streven naar een correcte weergave van de inhoud, is Hartinshape.nl niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden, interpretatiefouten of onvolledigheden in deze AI-samenvatting. Raadpleeg bij twijfel altijd de originele publicatie of een medisch specialist.
Raadpleeg bij twijfel altijd de originele publicatie of een medisch specialist.
Keurmerk 2 – Bekeken en goedgekeurd door een medisch specialist of de onderzoeker
Deze samenvatting is gecontroleerd door een medisch specialist of de oorspronkelijke onderzoeker. Zij hebben beoordeeld of de AI-vertaling de kern van het onderzoek correct weergeeft. Hartinshape.nl streeft hiermee naar betrouwbaarheid, maar kan geen volledige garantie geven op de interpretatie of volledigheid.
Keurmerk 3 – Gelezen en aangevuld door de onderzoeker
Deze samenvatting is niet alleen gelezen, maar ook inhoudelijk aangevuld of gevalideerd door de oorspronkelijke onderzoeker. Hierdoor biedt de tekst extra context of persoonlijke toelichting. Ondanks deze bijdrage blijft de eindverantwoordelijkheid voor interpretatie bij de lezer.