Zwart voor ogen bij opstaan: wat betekent het?

Zwart voor ogen bij opstaan

Zwart voor ogen bij opstaan: wat betekent het?

Je kent het vast wel: je staat snel op uit bed of van de bank, en ineens wordt alles zwart voor je ogen. Een vreemd, ongemakkelijk gevoel dat vaak gepaard gaat met duizeligheid of een licht gevoel in je hoofd. Dit fenomeen staat bekend als orthostatische hypotensie, een medische term die verwijst naar een plotselinge bloeddrukdaling wanneer je overeind komt.

Normaal gesproken past je lichaam zich razendsnel aan als je opstaat. Je hart pompt harder, en je bloedvaten vernauwen zich om te voorkomen dat bloed naar beneden zakt door de zwaartekracht. Bij orthostatische hypotensie werkt dit mechanisme niet goed, waardoor er tijdelijk minder bloed en zuurstof naar je hersenen stroomt. Het resultaat? Een zwart waas voor je ogen en mogelijk zelfs een gevoel van onwelwording.

Hoewel dit vaak een kortdurend en onschuldig verschijnsel is, kan het in sommige gevallen wijzen op een onderliggende oorzaak, zoals uitdroging, een lage bloeddruk, of een reactie op medicijnen. Voor sommigen, vooral ouderen, kan het risico op vallen hierdoor toenemen. Het is daarom belangrijk om te begrijpen wat er gebeurt en welke maatregelen je kunt nemen om dit te voorkomen.

Zwart voor ogen bij opstaan: wat betekent het? - Veelgestelde Vragen

Wat betekent het als ik zwart voor mijn ogen zie bij het opstaan?

Dit kan een symptoom zijn van orthostatische hypotensie, wat een plotselinge daling in bloeddruk betekent als je te snel opstaat.

Het kan gevaarlijk zijn als het gebeurt terwijl je iets doet waarvoor evenwicht nodig is, zoals autorijden of traplopen, omdat je hierdoor kunt vallen. Afgezien daarvan is het op zichzelf meestal niet schadelijk.

Dit gebeurt wanneer de bloeddruk snel daalt als je opstaat, waardoor er tijdelijk minder bloed naar je hersenen stroomt.

Sta langzaam op, zeker als je net wakker bent. Drink voldoende water en eet kleine, frequente maaltijden.

Als dit slechts af en toe gebeurt, is het niet noodzakelijk. Maar als het vaak gebeurt, moet je waarschijnlijk een arts raadplegen om onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Ja, sommige medicijnen kunnen dit inderdaad veroorzaken. Neem contact op met je arts als je denkt dat een geneesmiddel dit symptoom veroorzaakt.

Ja, aandoeningen als bloedarmoede, diabetes en bepaalde hartziekten kunnen dit symptoom veroorzaken.

Ouderen lopen meer risico, maar etniciteit en geslacht spelen geen grote rol.

Naast het zwart worden van het zicht, kun je ook duizeligheid, flauwvallen, misselijkheid en een snelle, zwakke pols ervaren.

Alcohol kan de bloedvaten verwijden, wat de bloeddruk kan verlagen en kan bijdragen aan het zwart zien bij het opstaan.

Praat mee in onze community

Mogelijke oorzaken en klachten van zwart voor ogen bij opstaan

Wat gebeurt er in het lichaam?

Wanneer je plotseling opstaat, verplaatst het bloed zich door de zwaartekracht naar de onderste delen van je lichaam, zoals je benen en buik. Dit betekent dat er tijdelijk minder bloed beschikbaar is voor je hersenen. Normaal gesproken zorgt je lichaam ervoor dat je bloeddruk snel weer op het oorspronkelijke niveau komt. Bij sommige mensen gebeurt dit echter te traag of onvoldoende, wat leidt tot een tijdelijke aandoening: orthostatische hypotensie. Hierdoor kun je klachten krijgen zoals duizeligheid, een draaierig gevoel of zelfs het gevoel van onwelwording.

Oorzaken van orthostatische hypotensie

Orthostatische hypotensie kan verschillende oorzaken hebben, zoals:

  • Uitdroging: Te weinig vocht in het lichaam zorgt voor een lager bloedvolume, wat een bloeddrukdaling kan verergeren.
  • Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals bloeddrukverlagende medicijnen of medicijnen tegen depressie, kunnen hypotensie als bijwerking hebben.
  • Hoge leeftijd: Bij oudere mensen werkt de regulatie van de bloeddruk vaak minder goed, waardoor ze meer kans hebben op klachten.
  • Alcoholgebruik: Alcohol kan de bloeddruk verlagen en het lichaam minder effectief maken in het reguleren van bloeddrukschommelingen.
  • Maaltijden: Na een zware maaltijd stroomt er extra bloed naar de buik om de spijsvertering te ondersteunen, wat tijdelijk minder bloed beschikbaar maakt voor de hersenen.
  • Warme omgevingen: Hitte kan de bloedvaten verwijden, wat een bloeddrukdaling kan verergeren.

Klachten die kunnen optreden

De symptomen van zwart voor de ogen bij opstaan kunnen variëren, maar veelvoorkomende klachten zijn:

  • Een licht gevoel in het hoofd of duizeligheid.
  • Een draaierig gevoel of het idee dat de omgeving beweegt.
  • Zwaar aanvoelende benen of een pijnlijk gevoel in de schouders door de verplaatsing van bloed.
  • Hoofdpijn of zelfs een gevoel van flauwvallen.

Tips en maatregelen

Gelukkig kun je veel doen om deze klachten te voorkomen of te verminderen:

  1. Drink voldoende water: Zorg dat je minimaal 1,5 tot 2 liter water per dag drinkt om uitdroging te voorkomen.
  2. Eet kleinere maaltijden: Grote maaltijden kunnen de klachten verergeren doordat er meer bloed naar je buik stroomt.
  3. Sta rustig op: Vermijd plotselinge veranderingen van houding, vooral na lang zitten of liggen.
  4. Draag steunkousen: Kousen tot taillehoogte kunnen helpen om bloed in de benen te voorkomen.
  5. Zorg voor voldoende zoutinname: Bespreek met je huisarts of dit een optie is, vooral als je lage bloeddruk hebt.
  6. Vermijd hete douches en warme omgevingen: Warmte kan de bloedvaten verwijden en de klachten verergeren.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose orthostatische hypotensie wordt meestal gesteld door een combinatie van klachten en medische tests. Je huisarts kan je bloeddruk meten terwijl je ligt en vervolgens nog eens nadat je bent opgestaan. Een plotselinge daling van de bovendruk (systolische bloeddruk) met meer dan 20 mmHg wijst vaak op orthostatische hypotensie. Daarnaast kunnen aanvullende tests nodig zijn om de oorzaak te achterhalen, zoals bloedonderzoek of een hartfilmpje (ECG).

Medicatie en behandeling

Als eenvoudige maatregelen niet voldoende zijn, kan je arts medicatie voorschrijven. Vaak gaat het om medicijnen die de bloeddruk ondersteunen of het vasthouden van vocht bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn fludrocortison, dat helpt om meer zout en water in het lichaam vast te houden, of midodrine, dat de bloedvaten vernauwt om de bloeddruk te verhogen. Bijwerkingen van medicijnen kunnen variëren, dus het is belangrijk om regelmatig contact te houden met je huisarts.

Wanneer hulp inschakelen?

Hoewel zwart voor de ogen bij opstaan vaak onschuldig is, is het belangrijk om medische hulp te zoeken als:

Door de juiste oorzaken te achterhalen en passende maatregelen te nemen, kun je de klachten verminderen en voorkomen dat ze je dagelijks leven beïnvloeden.

Gezonde Recepten

Gnocchi airfryer met cherrytomaten en mozzarella

Gnocchi airfryer met cherrytomaten en mozzarella

Gnocchi Airfryer met Cherrytomaten en Mozzarella: Een Hartvriendelijk Recept Inleiding Voor hartpatiënten is het belangrijk om te kiezen voor gerechten die niet alleen lekker, maar ...
Bekijk Recept →
Geroosterde groenten en hummus wrap

Geroosterde groenten en hummus wrap

Geroosterde groenten en hummus wrap Dit heerlijke vegetarische wraprecept is perfect voor een gezonde lunch of een licht diner. De combinatie van geroosterde groenten en ...
Bekijk Recept →
Sushibowl met gemarineerde tofu en zeewiersalade

Sushibowl met gemarineerde tofu en zeewiersalade

Sushibowl met gemarineerde tofu en zeewiersalade Benodigdheden: 1 kom Snijplank Koksmes Kookpan Koekenpan Garde of vork Zeef Ingrediënten: 100g sushirijst 200ml water 200g stevige tofu ...
Bekijk Recept →