Supraventriculaire extrasystolen: oorzaken, symptomen en behandeling
Supraventriculaire extrasystolen: oorzaken, symptomen en behandeling
Wat gebeurt er precies in je hart wanneer supraventriculaire extrasystolen optreden? Deze veelvoorkomende hartritmestoornis kan voor onrust zorgen, zeker als je niet precies begrijpt wat er aan de hand is. Supraventriculaire extrasystolen zijn extra hartslagen die ontstaan boven de hartkamers, in de boezems of bij de atrioventriculaire knoop (AV-knoop).
Waarom dit belangrijk is voor je hartgezondheid
Supraventriculaire extrasystolen komen regelmatig voor, zelfs bij mensen zonder hartaandoeningen. Ze kunnen echter wel een signaal zijn van onderliggende hart- en vaatziekten. Anders dan bij ventriculaire extrasystolen, die ontstaan in de hartkamers, komen de elektrische prikkels bij supraventriculaire extrasystolen uit de boezems of het geleidingssysteem daarboven.
Vaak merk je deze extra hartslagen op als een overgeslagen hartslag, hartkloppingen of een onregelmatig ritme. Sommige mensen beschrijven het als een ‘flipper’ in de borst of een kort moment waarop het hart lijkt te ‘struikelen’. Bij aanhoudende klachten kan je arts besluiten tot een elektrofysiologisch onderzoek om de precieze oorzaak vast te stellen.
Hoewel deze extra hartslagen meestal onschuldig zijn, kunnen ze in sommige gevallen overgaan in een snellere ritmestoornis zoals supraventriculaire tachycardie. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende of verontrustende klachten altijd medisch advies in te winnen.
Praktische e-learnings om je leefstijl en veerkracht te verbeteren
Verdiep je in onderwerpen die bijdragen aan een sterkere leefstijl, betere gezondheid en meer mentale balans, ondersteund door praktische effectieve inzichten.
Gerelateerde Forums & Discussies
Help HartinShape.nl verder groeien
Elke bijdrage gaat rechtstreeks naar het opbouwen van een solide, toekomstbestendige Stichting Hart in Shape.
Medische Publicaties Database
Actuele onderzoeken naar hartziekten en vaatziekten bieden waardevolle inzichten. Maar voor veel mensen zijn wetenschappelijke onderzoeken moeilijk te begrijpen.
Op deze pagina leggen we medische studies uit in normale begrijpelijke taal. We leggen duidelijk uit wat het onderzoek betekent, en – nog belangrijker – wat jij eraan hebt als hartpatiënt.
Supraventriculaire extrasystolen: oorzaken, symptomen en behandeling - Veelgestelde Vragen
Wat veroorzaakt de meeste supraventriculaire extrasystolen?
De meeste supraventriculaire extrasystolen worden veroorzaakt door triggers uit het dagelijks leven. Cafeïne, alcohol, stress, vermoeidheid en slaaptekort zijn veelvoorkomende uitlokkers. Sommige patiënten merken dat hun klachten toenemen tijdens warm weer. Bepaalde medicijnen kunnen deze hartritmestoornis ook beïnvloeden. Bij mensen met onderliggende hartproblemen kunnen de extrasystolen samenhangen met structurele hartafwijkingen. In zeldzame gevallen kunnen ze het begin zijn van een meer complexe supraventriculaire tachycardie. Een cardiologisch verschijnsel dat hierbij kan optreden zijn zogenaamde ‘verborgen geleidingsstoornissen’ die pas tijdens een elektrocardiogram zichtbaar worden.
Hoe kan ik het verschil voelen tussen supraventriculaire extrasystolen en ventriculaire extrasystolen?
Het is voor patiënten vaak moeilijk om zelf onderscheid te maken tussen supraventriculaire extrasystolen en ventriculaire extrasystolen. Bij beide types kunt u een ‘overgeslagen’ hartslag, hartkloppingen of een ‘flipper’ in de borst voelen. Ventriculaire extrasystolen geven soms een sterker gevoel van ‘bonzen’ of kunnen gepaard gaan met kortdurende duizeligheid. Supraventriculaire extrasystolen voelen vaak lichter aan. Het belangrijkste onderscheid wordt gemaakt via een ECG, waarbij gekeken wordt naar het QRS complex (normaal bij supraventriculaire, verbreed bij ventriculaire extrasystolen). Alleen een elektrofysiologisch onderzoek kan met zekerheid de oorsprong bepalen.
Kunnen supraventriculaire extrasystolen leiden tot ernstigere hartritmestoornissen?
Hoewel supraventriculaire extrasystolen meestal goedaardig zijn, kunnen ze in sommige gevallen overgaan in meer ernstige supraventriculaire ritmestoornissen zoals atriumfibrilleren of supraventriculaire tachycardie. Dit gebeurt vooral wanneer de elektrische geleiding rond de AV-knoop verstoord raakt. Bij mensen zonder onderliggende hartziekten is dit risico klein. Een verschijnsel dat kan optreden is retrograde geleiding, waarbij elektrische signalen in de omgekeerde richting door het hart lopen. Als u naast extrasystolen ook pijn op de borst, duizeligheid of benauwdheid ervaart, is het belangrijk direct medische hulp te zoeken.
Wat gebeurt er precies in het hart bij supraventriculaire extrasystolen?
Bij supraventriculaire extrasystolen ontstaat een vroegtijdige elektrische prikkel boven de hartkamers. Deze prikkel komt uit de boezems of de omgeving van de bundel van His en verstoort tijdelijk het normale hartritme. Normaal gesproken stuurt de sinusknoop regelmatige elektrische prikkels door het hart, maar bij extrasystolen ontstaan extra prikkels die het reguliere patroon onderbreken. Deze extra prikkel bereikt via de elektrische stroom door het hart de kamers, waardoor een vroege hartslag ontstaat. Na deze extrasystole volgt vaak een compensatoire pauze voordat het normale ritme weer oppakt, wat patiënten ervaren als een ‘overgeslagen’ hartslag.
Welke onderzoeken zijn het meest waardevol bij het diagnosticeren van supraventriculaire extrasystolen?
Voor het diagnosticeren van supraventriculaire extrasystolen is een standaard ECG vaak de eerste stap, maar omdat extrasystolen onregelmatig voorkomen, is een 24-uurs of 48-uurs Holter-monitoring meestal effectiever. Bij aanhoudende klachten kan een elektrofysiologisch onderzoek uitgevoerd worden, waarbij de elektrische geleiding in het hart nauwkeurig in kaart wordt gebracht. Artsen letten hierbij op ST-T afwijkingen die kunnen wijzen op zuurstoftekort van de hartspier. Een echocardiogram helpt om structurele hartafwijkingen uit te sluiten. Soms is nucleair onderzoek nodig om doorbloedingsproblemen vast te stellen die de extrasystolen kunnen veroorzaken.
Hoe worden supraventriculaire extrasystolen behandeld als medicatie niet werkt?
Wanneer medicatie onvoldoende effect heeft bij frequente en hinderlijke supraventriculaire extrasystolen, kan een katheterablatie worden overwogen. Bij deze procedure wordt via een katheter radiofrequente energie gebruikt om het specifieke weefsel dat de abnormale elektrische signalen produceert, te vernietigen. Deze gerichte behandeling is vooral effectief bij hardnekkige supraventriculaire ritmestoornissen. De procedure richt zich vaak op gebieden rond de AV-knoop of andere specifieke geleidingsbanen. De slagingspercentages van deze behandeling zijn hoog (80-95%) en de risico’s relatief laag. Na de procedure kunnen patiënten doorgaans hun normale activiteiten snel hervatten.
Wat zijn echo beats en fusion beats bij hartritmestoornissen?
Echo beats en fusion beats zijn bijzondere fenomenen die kunnen optreden bij hartritmestoornissen zoals supraventriculaire extrasystolen. Echo beats ontstaan wanneer een elektrische prikkel terugkaatst en een tweede hartslag veroorzaakt kort na de eerste. Dit gebeurt vaak door een abnormaal geleidingscircuit, bijvoorbeeld rond de AV-knoop. Fusion beats ontstaan wanneer twee verschillende elektrische prikkels (één van de sinusknoop en één abnormale) tegelijk de hartkamers activeren, wat resulteert in een ‘gemengde’ hartslag. Op een ECG zijn deze te herkennen aan een QRS complex dat kenmerken vertoont van zowel normale als abnormale geleiding.
Welke leefstijlaanpassingen helpen bij het verminderen van supraventriculaire extrasystolen?
Effectieve leefstijlaanpassingen bij supraventriculaire extrasystolen beginnen met het identificeren en vermijden van persoonlijke triggers. Beperk cafeïne, alcohol en nicotine. Regelmatige, matige beweging kan helpen het hartritme te stabiliseren en stress te verminderen. Voldoende slaap is essentieel omdat vermoeidheid extrasystolen kan verergeren. Leer omgaan met stress door ontspanningstechnieken zoals mindfulness of yoga. Tijdens perioden van warm weer is het belangrijk extra vocht in te nemen en extreme temperaturen te vermijden. De H&W Podcast over hartritmestoornissen benadrukt dat deze aanpassingen vaak effectiever zijn dan medicatie bij milde klachten.
Wat zeggen differentiaaldiagnostische overwegingen over de ernst van mijn supraventriculaire extrasystolen?
Bij differentiaaldiagnostische overwegingen van supraventriculaire extrasystolen kijken artsen naar verschillende factoren om de ernst te bepalen. Zoals besproken in het tijdschrift Huisarts & Wetenschap, wordt onderscheid gemaakt tussen onschuldige, geïsoleerde extrasystolen en extrasystolen die wijzen op onderliggende hartproblemen. Belangrijke overwegingen zijn: frequentie (meer dan 10 per uur is significant), begeleidende symptomen zoals duizeligheid of pijn op de borst, en of de extrasystolen optreden tijdens inspanning of rust. De aanwezigheid van onderliggende hartaandoeningen, zoals klepafwijkingen of coronaire hartziekte, beïnvloedt ook de beoordeling van de ernst.
Wanneer moet ik me zorgen maken over supraventriculaire extrasystolen?
U hoeft zich meestal geen zorgen te maken over supraventriculaire extrasystolen als ze sporadisch voorkomen zonder andere symptomen. Raadpleeg echter direct een arts als u naast de extrasystolen ook pijn op de borst, duizeligheid, kortademigheid of flauwvallen ervaart. Ook als de extrasystolen plotseling frequenter worden of aanhouden tijdens inspanning is medisch advies nodig. Bij patiënten met bekende hart- en vaatziekten kunnen nieuwe of toenemende extrasystolen wijzen op een verandering in de hartconditie. De H&W Podcast benadrukt dat het belangrijker is te letten op begeleidende symptomen dan op de extrasystolen zelf.
Oorzaken en diagnose van supraventriculaire extrasystolen
Supraventriculaire extrasystolen ontstaan door verstoring van de elektrische prikkels die normaal gesproken in een gecoördineerd patroon door het hart lopen. Deze verstoringen kunnen verschillende oorzaken hebben en vereisen soms specifieke onderzoeken om tot de juiste diagnose te komen.
Factoren die supraventriculaire extrasystolen kunnen uitlokken
Bij veel mensen worden supraventriculaire extrasystolen uitgelokt door bepaalde factoren. Stress, overmatige cafeïne-inname, alcohol, weinig slaap en warm weer zijn bekende triggers. Ook bepaalde medicijnen kunnen deze hartritmestoornissen veroorzaken of verergeren.
Sommige mensen merken dat hun klachten toenemen tijdens inspanning, terwijl anderen juist meer last hebben in rust. Bij onderliggende hartziekten kunnen supraventriculaire extrasystolen een signaal zijn van een ernstiger probleem, zoals supraventriculaire ritmestoornissen of structurele hartafwijkingen.
Het verschil tussen supraventriculaire en ventriculaire extrasystolen
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen supraventriculaire extrasystolen en premature ventriculaire contracties. Hoewel ze vergelijkbare symptomen kunnen geven, is hun oorsprong verschillend:
- Supraventriculaire extrasystolen ontstaan boven de hartkamers (in boezems of AV-knoop)
- Ventriculaire extrasystolen ontstaan in de hartkamers zelf
- Supraventriculaire extrasystolen hebben meestal een normaal QRS complex op het ECG
- Ventriculaire extrasystolen tonen een verbreed QRS complex op het ECG
In sommige gevallen kunnen er fusion beats optreden, waarbij een normale hartslag en een extrasystole samenvallen. Na een extrasystole kan er ook een compensatoire pauze ontstaan, soms gevolgd door echo beats – een normaal fenomeen dat door patiënten vaak wordt ervaren als het ‘overslaan’ van het hart.
Diagnose en onderzoek
De diagnose van supraventriculaire extrasystolen wordt meestal gesteld op basis van de symptomen en een elektrocardiogram (ECG). Bij twijfel of als er vermoeden is van onderliggende aandoeningen, kan aanvullend onderzoek nodig zijn:
- 24-uurs Holter-monitoring om hartritme gedurende een dag te registreren
- Elektrofysiologisch onderzoek waarbij katheters in het hart worden geplaatst om de elektrische geleiding te beoordelen
- Echocardiografie om de hartstructuur en -functie te beoordelen
- Nucleair onderzoek voor het vaststellen van doorbloedingsproblemen
Artsen letten hierbij speciaal op ST-T afwijkingen die kunnen wijzen op ischemie (zuurstoftekort van de hartspier). Ook kijken ze naar tekenen van retrograde geleiding, waarbij elektrische signalen in omgekeerde richting door het hart lopen.
Wanneer is medische hulp nodig?
Hoewel supraventriculaire extrasystolen meestal goedaardig zijn, kunnen ze in sommige gevallen symptomatisch zijn voor een ernstiger onderliggend probleem. Raadpleeg een arts bij:
- Pijn op de borst die samengaat met de hartritmestoornis
- Duizeligheid, flauwvallen of extreme vermoeidheid
- Hartkloppingen die aanhouden of verergeren
- Een voorgeschiedenis van hartziekten in combinatie met nieuwe ritmestoornissen
Artsen maken bij de beoordeling vaak gebruik van differentiaaldiagnostische overwegingen zoals beschreven in het tijdschrift Huisarts & Wetenschap. Daarbij worden alle mogelijke oorzaken systematisch bekeken.
Behandelingsmogelijkheden
De behandeling van supraventriculaire extrasystolen richt zich eerst op het verminderen van uitlokkende factoren. Als dit onvoldoende helpt, kunnen medicijnen worden voorgeschreven die het hartritme stabiliseren.
In gevallen waar medicatie onvoldoende effect heeft of bij frequente aanvallen van supraventriculaire tachycardie, kan een ablatie-procedure worden overwogen. Hierbij wordt radiofrequente energie gebruikt om het weefsel dat de abnormale elektrische signalen veroorzaakt, uit te schakelen. Deze procedure wordt met name toegepast bij problemen rond de bundel van His of de AV-knoop.
De H&W Podcast over hartritmestoornissen benadrukt dat de meeste supraventriculaire extrasystolen geen behandeling nodig hebben als ze geen klachten veroorzaken. Geruststelling en uitleg over het doorgaans goedaardige cardiologisch verschijnsel zijn dan voldoende.
Reacties