De relatie tussen auto-immuunziekten en hart- en vaatziekten

Auto-immuunziekten en hun impact op hart- en vaatziekten: oorzaken, symptomen en behandeling

Mogelijke oorzaken en verhoogde risico’s

Bij auto-immuunziekten, zoals lupus erythematodes en reumatoïde artritis, speelt chronische ontsteking een centrale rol. Het immuunsysteem raakt overactief en richt schade aan in het lichaam, waaronder de bloedvaten en het hart. Deze ontstekingsprocessen verhogen het cardiovasculaire risico, zelfs bij jonge personen en mensen met een gemiddeld risico.

Patiënten met een auto-immuunziekte lopen ook een hoger risico door andere factoren. Hypertensieve aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, en klassieke risicofactoren zoals een ongezonde levensstijl, roken en een familiaire voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten, kunnen de situatie verergeren. Daarnaast kunnen specifieke aandoeningen, zoals lupus anticoagulans (een auto-immuunstoornis die bloedstolling beïnvloedt), bijdragen aan een verhoogd risico op ernstige complicaties zoals een beroerte of een hartaanval.

Symptomen om op te letten

Mensen met auto-immuunziekten moeten extra waakzaam zijn voor symptomen van hart- en vaatziekten, aangezien deze subtieler kunnen zijn. Veelvoorkomende signalen zijn:

• Kortademigheid, vooral bij inspanning
• Pijn of druk op de borst
• Vermoeidheid en zwakte
• Zwellingen in benen of enkels

Bij vrouwen kunnen de symptomen van cardiovasculaire problemen minder typisch zijn, zoals misselijkheid, duizeligheid en ongewone vermoeidheid. Dit benadrukt het belang van regelmatige medische controles, vooral bij mensen met een breed scala aan klachten door een chronische inflammatoire ziekte.

Diagnose en behandeling

Diagnose begint vaak met het beoordelen van de algemene gezondheidstoestand en het identificeren van risicofactoren. Artsen maken gebruik van beeldvormende technieken zoals een echocardiogram of angiografie om schade aan de bloedvaten te beoordelen. Daarnaast worden bloedtesten uitgevoerd om markers voor ontsteking, zoals CRP (C-reactief proteïne), en risicofactoren zoals cholesterol en glucose te meten.

Behandeling richt zich op het verminderen van ontsteking en het beheersen van risicofactoren. Dit kan onder meer inhouden:

• Medicamenteuze behandeling: Medicatie zoals immunosuppressiva en ontstekingsremmers worden vaak voorgeschreven bij auto-immuunziekten. Daarnaast kunnen lipidenverlagende medicatie zoals statines en bloeddrukverlagers helpen om het cardiovasculaire risico te verminderen.
• Leefstijlinterventies: Lichamelijke activiteit, zoals matige cardiovasculaire oefeningen, kan ontsteking verminderen en de algehele conditie verbeteren. Het vermijden van roken en het volgen van een gezond dieet zijn essentieel.
• Multidisciplinaire zorg: Samenwerking tussen specialisten, zoals reumatologen, cardiologen en nefrologen, is van groot belang om complexe gevallen van comorbiditeit goed te managen.

Psychosociale factoren en de rol van preventie

Psychosociale risicofactoren, zoals stress en depressie, spelen een belangrijke rol in de progressie van hart- en vaatziekten bij patiënten met auto-immuunziekten. Chronische aandoeningen kunnen de mentale gezondheid beïnvloeden, wat indirect de cardiovasculaire gezondheid schaadt. Het is daarom belangrijk om mentale ondersteuning te bieden via bijvoorbeeld psychologische begeleiding of mindfulness-technieken.

Preventie speelt een sleutelrol bij patiënten met auto-immuunziekten. Het volgen van richtlijnen van nationale en Europese verenigingen, zoals de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, kan helpen om de zorg te verbeteren. Regelmatige controles bij een medisch centrum of een specialist, gecombineerd met patiëntgerichte informatie via het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg, kunnen bijdragen aan betere gezondheidsresultaten.

Door vroegtijdige interventies en een geïntegreerde aanpak kan de impact van auto-immuunziekten op hart- en vaatziekten worden verminderd, waardoor de kwaliteit van leven van patiënten aanzienlijk verbetert.