Wat zijn vaatspasmen van het hart bij vrouwen?

Oorzaken, klachten, en behandeling van vaatspasmen van het hart bij vrouwen

Mogelijke oorzaken van vaatspasmen bij vrouwen

Vaatspasmen in het hart ontstaan wanneer de kransslagaders zich plotseling en tijdelijk vernauwen, waardoor de bloedtoevoer naar het hartspierweefsel wordt beperkt. Bij vrouwen worden deze spasmen vaak beïnvloed door specifieke risicofactoren. Hormonale schommelingen, zoals die optreden tijdens de menopauze, spelen hierbij een belangrijke rol. Daarnaast kunnen stress en psychosociale factoren een grote invloed hebben op het functioneren van de bloedvaten. Dit geldt ook voor inflammatoire ziekten, zoals reumatische aandoeningen of inflammatoire darmziekten, die bij vrouwen relatief vaker voorkomen.

Een ander mogelijke oorzaak is aderverkalking, al is dit bij vrouwen met vaatspasmen minder vaak zichtbaar in de grote kransslagaders. In veel gevallen gaat het om microvasculaire dysfunctie: een stoornis in de kleinere bloedvaten van het hart. Zeldzamere oorzaken zoals fibromusculaire dysplasie (een aandoening die de bloedvaten verzwakt) of spontane coronaire dissectie (SCAD) komen ook voor, vooral bij jongere vrouwen.

Typische klachten bij vaatspasmen

Vrouwen met vaatspasmen ervaren vaak pijn op de borst, bekend als angina pectoris. Deze pijn wordt vaak omschreven als een beklemmend, brandend of stekend gevoel, dat ook kan uitstralen naar de kaak, schouders of armen. Wat het bijzonder maakt, is dat de klachten niet altijd voorspelbaar zijn en bijvoorbeeld kunnen optreden in rust of tijdens stress, in plaats van alleen bij inspanning.

Daarnaast worden deze klachten vaak verward met andere aandoeningen, zoals spierpijn of maagklachten, wat een tijdige diagnose bemoeilijkt. Bij vrouwen komen de symptomen soms ook minder klassiek over, zoals kortademigheid, extreme vermoeidheid of een algemeen gevoel van malaise. Dit zorgt ervoor dat vaatspasmen bij vrouwen vaker niet herkend worden, vooral op jongere leeftijd of bij vrouwen zonder duidelijke risicofactoren.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het diagnosticeren van vaatspasmen vereist een zorgvuldige aanpak. Een uitgebreid gesprek over de klachten en medische voorgeschiedenis is cruciaal. Vaak wordt aanvullend onderzoek uitgevoerd, zoals een inspanningstest of een coronaire functietest, waarbij de reactie van de bloedvaten op medicijnen wordt gemeten. Dit onderzoek kan aantonen of er sprake is van microvasculaire dysfunctie of andere vormen van kransslagaderdisfunctie.

Als er twijfel blijft bestaan, kan een hartkatheterisatie worden uitgevoerd om te zien of er sprake is van duidelijke vernauwingen in de grotere kransslagaders. Soms wordt hierbij nauwelijks aderverkalking gevonden, wat typisch is voor vrouwen met vaatspasmen.

Behandelingsmogelijkheden en medicijnen

De behandeling van vaatspasmen is gericht op het verbeteren van de bloedtoevoer naar de hartspier en het voorkomen van nieuwe spasmen. Hiervoor worden vaak medicijnen zoals calciumantagonisten of nitraten voorgeschreven. Deze middelen ontspannen de bloedvaten, waardoor de kans op spasmen vermindert.

Naast medicijnen speelt het aanpassen van de leefstijl een grote rol. Het verlagen van stress, stoppen met roken, en het verbeteren van de cholesterolwaarden kunnen het risico op spasmen verminderen. Het aanpakken van klassieke risicofactoren, zoals hoge bloeddruk en overgewicht, blijft essentieel. Voor vrouwen met hormonale klachten kan een specialist kijken naar aanvullende behandelingen.

Impact op het dagelijks leven

Vaatspasmen kunnen een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven, vooral wanneer de klachten frequent of onvoorspelbaar zijn. Veel vrouwen voelen zich beperkt in hun dagelijks functioneren, vooral als ze last hebben van vermoeidheid of pijn. Het is belangrijk om te blijven zoeken naar een balans tussen inspanning en rust, en medische hulp in te schakelen bij verergering van de klachten.

Hoewel vaatspasmen een complex probleem vormen, kunnen gerichte diagnose en behandeling ervoor zorgen dat vrouwen hun leven weer met vertrouwen oppakken. In Nederland wordt hier steeds meer aandacht aan besteed, bijvoorbeeld door nieuwe diagnostische technieken en gespecialiseerde zorg, zoals die aangeboden wordt op afdelingen cardiologie in academische centra.