Prevalentie van hart- en vaatziekten bij vrouwen

Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken bij vrouwen, en vrouwen lopen op bepaalde momenten in hun leven een hoger risico op deze aandoeningen. Vooral tijdens de overgang, wanneer de hoeveelheid natuurlijke oestrogenen afneemt, kunnen klachten toenemen. Vrouwelijke hormonen hebben een beschermende invloed op de bloedvaten, en bij een daling hiervan ontstaat er een verhoogd risico op vaatziekten. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat vrouwen vanaf de overgang vaker klachten krijgen, zoals angina pectoris (pijn op de borst) of andere hartklachten. Het is belangrijk dat vrouwen van elke leeftijd zich bewust zijn van de risicofactoren en mogelijke klachten van hart- en vaatziekten.

Symptomen van hart- en vaatziekten bij vrouwen

Hartklachten bij vrouwen presenteren zich vaak anders dan bij mannen. Veel vrouwen hebben geen typische pijn op de borst, maar ervaren vage klachten zoals een drukkend, onrustig gevoel op de borst, kortademigheid, en soms een angstig gevoel. Ook vermoeidheid, een scherpe pijn of zelfs een drukkend gevoel bij inspanning zijn symptomen die voorkomen. Een opvallend symptoom bij vrouwen is dat klachten soms alleen bij inspanning optreden en kunnen aanvoelen als algemene ongemakken, waardoor ze niet meteen herkend worden als hartproblemen.

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten bij vrouwen

De risicofactoren voor hartziekten zijn voor mannen en vrouwen grotendeels hetzelfde, maar vrouwen hebben enkele unieke risicofactoren. Naast de bekende risicofactoren zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterol en roken, spelen ook psychosociale en persoonsgebonden factoren een belangrijke rol. Vrouwen met een geschiedenis van reumatische ziekten hebben bijvoorbeeld een verhoogd risico, omdat deze aandoeningen ontstekingen in de bloedvaten kunnen veroorzaken. Daarnaast blijkt dat vrouwen die in het verleden chemotherapie hebben ondergaan voor borstkanker, later een hoger risico lopen op cardiovasculaire problemen.

De overgang is een andere belangrijke risicofactor voor vrouwen. Wanneer het hormoon oestrogeen vermindert, neemt de kans op aderverkalking en andere hartproblemen toe. Dit betekent dat vrouwen vanaf middelbare leeftijd extra alert moeten zijn op klachten en risico’s. Jongere vrouwen lopen ook een verhoogd risico tijdens de zwangerschap, waarbij verhoogde bloeddruk of pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) invloed kan hebben op de hartgezondheid op latere leeftijd.

Diagnose en obstakels in de herkenning van hartklachten bij vrouwen

De diagnose van hart- en vaatziekten bij vrouwen kan lastig zijn door de minder duidelijke symptomen. In veel gevallen ervaren vrouwen minder typische klachten, wat artsen kan misleiden en waardoor de diagnose later wordt gesteld. Vaak zijn aanvullende onderzoeken nodig om een correcte diagnose te stellen, zoals een ECG of bloedtesten om cholesterolwaarden te meten. In sommige gevallen wordt een inspanningstest of een hartkatheterisatie uitgevoerd om de bloedvaten te onderzoeken en de doorbloeding te beoordelen.

Vrouwen kunnen door de subtiele klachten zelf soms ook twijfelen of het om hartproblemen gaat, waardoor zij minder snel medische hulp zoeken. Het is daarom van essentieel belang dat vrouwen en artsen zich bewust zijn van de specifieke signalen die op hartklachten kunnen duiden. Gender-sensitieve zorg, waarbij artsen letten op de unieke klachten bij vrouwen, kan helpen om de diagnose sneller te stellen en tijdige behandelingen te bieden.

Behandelingsopties en het belang van gender-sensitieve zorg

De behandeling van hartklachten bij vrouwen kan bestaan uit een combinatie van medicijnen, leefstijlveranderingen en, indien nodig, medische ingrepen. Hoge bloeddruk, een van de belangrijkste risicofactoren voor vaatziekten, kan worden behandeld met bloeddrukverlagende medicatie. Daarnaast worden cholesterolverlagende medicijnen en bloedverdunners voorgeschreven om het risico op bloedklonters te verminderen. Bij ernstige klachten kan een ingreep zoals een dotterbehandeling of een stent in de kransslagader nodig zijn om de bloedtoevoer te herstellen.

Leefstijlveranderingen spelen een cruciale rol bij het verlagen van de risicofactoren. Regelmatige lichaamsbeweging, een gezonde voeding en het stoppen met roken helpen de bloedvaten gezond te houden en het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. Stressreductie kan eveneens een positieve invloed hebben, zeker omdat psychosociale factoren bij vrouwen een belangrijke rol kunnen spelen.

Gender-sensitieve zorg kan de uitkomst voor vrouwen verbeteren, doordat artsen dan beter letten op de unieke klachten en risicofactoren van vrouwen. Door vrouwen bewust te maken van hun specifieke klachten en hen voorlichting te geven over hart- en vaatziekten, kunnen zij eerder hulp zoeken bij klachten. Ook lotgenotencontact en voorlichting door instellingen zoals de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie en Hart in Shape dragen bij aan betere bewustwording en kennis over hart- en vaatziekten bij vrouwen.