Slaapapneu en hartproblemen

De samenhang tussen slaapapneu en andere hartproblemen

De schadelijke cyclus van verstoorde ademhaling

Slaapapneu zorgt voor een kettingreactie in je lichaam die je hart direct belast. Tijdens de ademhalingspauzes daalt je zuurstofniveau, waardoor je hart harder moet werken. Dit gebeurt meerdere keren per nacht, soms wel honderden keren. Na verloop van jaren leidt dit tot chronische belasting van je cardiovasculaire systeem.

Wat je mogelijk niet weet, is dat je lichaam tijdens deze perioden van apneu in een stressstand schiet. Je sympathisch zenuwstelsel activeert, wat leidt tot verhoogde bloeddruk en een versnelde hartslag – elke keer weer. Deze constante stress tijdens je slaap kan leiden tot blijvende veranderingen in je bloedvaten en hartfunctie.

Relatie tussen slaapapneu en specifieke hartaandoeningen

De gevolgen van slaapapneu voor je hart zijn veelzijdig en ernstig. Hier zijn enkele specifieke hartproblemen die direct verband houden met onbehandelde slaapapneu:

• Aritmie bij mensen met slaapapneu komt significant vaker voor. De zuurstoftekorten en de stressreactie verstoren het normale elektrische systeem van je hart.
• Het risico op hartaanvallen is aanzienlijk verhoogd, met name in de vroege ochtenduren wanneer de cumulative effecten van de nachtelijke apneus hun tol eisen.
• Hartfalen ontwikkelt zich gemakkelijker doordat je hart nacht na nacht onder extreme druk staat.
• Cardiovasculaire sterfte is hoger bij mensen met ernstige, onbehandelde slaapapneu.

De samenhang is zo sterk dat sommige specialisten tegenwoordig adviseren om hartpatiënten standaard te screenen op slaapapneu, zelfs als er geen directe klachten zijn.

Herkenbare symptomen die wijzen op de combinatie van hartproblemen en slaapapneu

Het uitdagende aan slaapapneu is dat veel symptomen overeenkomen met die van hartproblemen, wat de diagnose bemoeilijkt. Let op deze signalen die kunnen wijzen op een combinatie van beide aandoeningen:

• Onverklaarbare vermoeidheid overdag, zelfs na wat je denkt dat een volledige nacht slaap was
• Druk of pijn op de borst bij inspanning, die ook ’s nachts kan optreden
• Kortademigheid die niet in verhouding staat tot je inspanning
• Je hartslag die onregelmatig aanvoelt, zeker ’s nachts of vroeg in de ochtend
• Ochtendhoofdpijn die verdwijnt na het opstaan
• Moeite met concentreren en gedachten volledig vormgeven door chronisch zuurstofgebrek

Een belangrijk symptoom dat vaak over het hoofd wordt gezien is overmatige slaperigheid overdag. Dit is niet gewoon moe zijn – het is een overweldigende drang om in slaap te vallen tijdens normale activiteiten zoals autorijden of gesprekken. Dit kan een teken zijn dat je hart en hersenen ’s nachts niet voldoende zuurstof krijgen.

Verschillende typen slaapapneu en hun invloed op hartgezondheid

De twee hoofdvormen van slaapapneu beïnvloeden je hart op verschillende manieren:

Interessant is dat centraal apneu vaak voorkomt bij mensen die al hartfalen hebben, wat wijst op een wederkerige relatie – hartproblemen kunnen ook slaapapneu veroorzaken, wat op zijn beurt de hartproblemen weer verergert.

Diagnosemethoden en het belang van vroegtijdige detectie

Voor de diagnose van slaapapneu in combinatie met hartproblemen werken verschillende verpleegkundig specialisten samen. De standaard diagnostische test is een slaapstudie (polysomnografie), waarbij je ademhaling gedurende periodes van slaap wordt gemeten.

Nieuwere technieken omvatten thuismonitoringsystemen en soms zelfs rekbanden om borst en buik om je ademhalingspatronen te meten. Deze methoden maken het mogelijk om de relatie tussen je ademhalingsstoornissen en eventuele hartritmestoornissen nauwkeurig vast te stellen.

De afgelopen aantal jaren is er meer aandacht gekomen voor de diagnostiek van slaapapneu bij hartpatiënten, mede door onderzoek van de Universiteit van Antwerpen en andere instellingen die het verband tussen slaapapneu en hartaandoeningen hebben aangetoond.

Behandelingsopties die beide aandoeningen aanpakken

De behandeling van slaapapneu kan tegelijkertijd je hartgezondheid verbeteren. De meest voorkomende behandeling is CPAP-therapie (Continuous Positive Airway Pressure), waarbij een masker tijdens het slapen zorgt voor een constante luchtdruk die je luchtwegen open houdt.

Studies hebben aangetoond dat effectieve behandeling van slaapapneu:

• Je bloeddruk kan verlagen
• Het risico op nieuwe hartproblemen kan verminderen
• De ernst van bestaand hartfalen kan verbeteren
• De kwaliteit van je leven aanzienlijk kan verhogen

In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om fysieke obstructies weg te nemen, vooral bij ernstige vormen van obstructief slaapapneu.

Het samenspel van biologie en leefstijl speelt een belangrijke rol bij zowel slaapapneu als hartproblemen. Gewichtsverlies, stoppen met roken, vermijden van alcohol voor het slapengaan en op je zij slapen kunnen significante verbeteringen brengen, vooral bij mildere vormen van de aandoening.