Duizelig door hart en vaatziekten

Wat zijn hart- en vaatziekten?

Hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die het hart en de bloedvaten aantasten. Veelvoorkomende hart- en vaatziekten zijn hartfalen, hartritmestoornissen en angina pectoris. Deze aandoeningen ontstaan vaak door een combinatie van risicofactoren zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterol en een ongezonde leefstijl. Bloedvaten kunnen door de jaren heen vernauwd raken door zogenaamde plaques die ontstaan als gevolg van een hoog cholesterol. Deze vernauwingen belemmeren de bloedtoevoer en verhogen het risico op beroertes, hartaanvallen en duizeligheid door een beperkte doorbloeding.

Soorten hart- en vaatziekten

Hartfalen

Hartfalen ontstaat wanneer het hart niet in staat is om voldoende bloed rond te pompen. Dit kan leiden tot symptomen zoals kortademigheid, vermoeidheid en duizeligheid. Chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk en diabetes kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van hartfalen door de hartspier blijvend te beschadigen.

Hartritmestoornissen

Hartritmestoornissen ontstaan wanneer de elektrische prikkels in het hart niet goed functioneren. Dit kan leiden tot een te snelle, te trage of onregelmatige hartslag. Een trage hartslag, of bradycardie, kan resulteren in duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd doordat de bloedtoevoer naar de hersenen tijdelijk verminderd is.

Symptomen van hart- en vaatziekten

Een breed scala aan symptomen kan wijzen op hart- en vaatziekten. Naast pijn op de borst en kortademigheid kunnen mensen ook vage klachten ervaren zoals:

• Duizeligheid: Dit is een veelvoorkomend symptoom, vooral bij hartritmestoornissen en lage bloeddruk. Wanneer de bloeddruk plotseling daalt, zoals bij orthostatische hypotensie, kan hevige duizeligheid optreden.
• Onrustig of angstig gevoel: Deze symptomen worden soms ervaren bij angina pectoris of hartritmestoornissen en kunnen een teken zijn van een verminderde bloedtoevoer naar het hart.
• Koude handen en voeten: Slechte bloedsomloop door verstopte of vernauwde bloedvaten kan ervoor zorgen dat de extremiteiten minder goed worden doorbloed.

Risicofactoren voor hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten worden beïnvloed door een reeks risicofactoren die kunnen variëren van erfelijke aanleg tot leefstijlkeuzes. Bekende risicofactoren zijn onder andere:

Leeftijd en geslacht

De kans op hart- en vaatziekten neemt toe met de leeftijd. Vrouwen hebben vaak een lagere kans op hartproblemen vóór de menopauze door de beschermende werking van oestrogeen. Na de menopauze neemt het risico echter toe.

Erfelijke aanleg

Mensen met een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten hebben vaak een verhoogd risico. Erfelijke factoren, zoals een aanleg voor een hoog cholesterolgehalte of hoge bloeddruk, spelen een rol bij het ontwikkelen van deze aandoeningen. Genetische aanleg kan het risico vergroten op aandoeningen zoals hypertrofische cardiomyopathie, waarbij de hartspier dikker wordt.

Leefstijlfactoren

Leefstijlkeuzes zoals roken, overmatig alcoholgebruik en een hoge zoutinname kunnen het risico op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten verhogen. Ook een slechte lichamelijke conditie door te weinig beweging is een belangrijke risicofactor. Matige fysieke activiteit van minstens 150 minuten per week wordt aanbevolen om het cardiovasculaire risico te verlagen.

De impact van stress

Chronische stress kan een grote impact hebben op de bloeddruk en hartgezondheid. Stress verhoogt de productie van adrenaline, wat tijdelijk de bloeddruk kan verhogen en op de lange termijn de bloedvaten kan beschadigen. Mensen met veel psychosociale stress hebben vaak een hoger risico op hartproblemen en kunnen klachten ervaren zoals een onrustige slaap, koud zweet en angstige gevoelens.

De unieke presentatie van hartklachten bij vrouwen

Hartklachten bij vrouwen kunnen zich op een andere manier presenteren dan bij mannen. Vrouwen hebben vaak te maken met atypische symptomen zoals een branderig of onaangenaam gevoel op de borst, kortademigheid, misselijkheid en zelfs rug- of kaakpijn. Deze klachten kunnen gepaard gaan met een licht gevoel in het hoofd en duizeligheid. Omdat deze symptomen minder duidelijk zijn dan de klassieke pijn op de borst, worden hartproblemen bij vrouwen soms minder snel herkend.

Hoe te reageren bij duizeligheid

Duizeligheid kan een teken zijn van hart- en vaatziekten, vooral als deze klachten gepaard gaan met andere symptomen zoals een onregelmatige hartslag of kortademigheid. Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als duizeligheid aanhoudt of gepaard gaat met andere ernstige symptomen zoals een koud zweet, krachtverlies in de armen of een branderig gevoel in de borst. Deze klachten kunnen wijzen op een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen of het hart, wat medische aandacht vereist.

Wanneer medische hulp zoeken?

Bij symptomen zoals hevige duizeligheid, een angstig gevoel, of een combinatie van klachten zoals kortademigheid en pijn op de borst, is het raadzaam om contact op te nemen met een arts. Voor mensen met een hoog risico, zoals mensen met een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten of chronische aandoeningen zoals diabetes, is het extra belangrijk om klachten serieus te nemen en tijdig medische hulp te zoeken.