Coronaire Vaatdysfunctie: een onderbelichte hartaandoening

Coronaire vaatdysfunctie is een aandoening waarbij de bloedvaten rondom het hart niet goed functioneren. Hierdoor krijgt het hart soms te weinig zuurstof, wat verschillende klachten kan veroorzaken, zoals kortademigheid, vermoeidheid of een drukkend gevoel op de borst. Het lastige is dat deze klachten niet altijd worden herkend als een hartprobleem, vooral bij vrouwen.

In dit artikel lees je wat coronaire vaatdysfunctie precies is, hoe het wordt vastgesteld en wat je zelf kunt doen om sneller een juiste diagnose en behandeling te krijgen.

Wat is coronaire vaatdysfunctie?

Normaal gesproken zorgen de kransslagaders – de bloedvaten die het hart van zuurstofrijk bloed voorzien – ervoor dat het hart goed kan werken. Bij coronaire vaatdysfunctie is er een probleem in de werking van deze bloedvaten. Dit kan op twee manieren:

1. Problemen in de grote bloedvaten (kransslagaders): De slagaders kunnen tijdelijk verkrampen of minder goed functioneren, waardoor er minder bloed naar het hart stroomt. Dit kan op een hartinfarct lijken, maar zonder een daadwerkelijke verstopping.
2. Problemen in de kleine bloedvaten (microvasculaire dysfunctie, MCD): De kleine bloedvaatjes rondom het hart (de microcirculatie) werken niet goed. Ze kunnen minder goed verwijden en samentrekken, waardoor de doorbloeding van het hart wordt verstoord. Dit komt vaker voor bij vrouwen en is moeilijker vast te stellen dan problemen in de grote vaten.

Bij beide vormen kan het hart tijdelijk minder zuurstof krijgen, wat klachten veroorzaakt. Niet iedereen ervaart dezelfde klachten, en ze kunnen per dag verschillen.

Welke klachten kun je krijgen?

Coronaire vaatdysfunctie kan zich op verschillende manieren uiten. Niet iedereen heeft pijn op de borst; sommige mensen ervaren vooral kortademigheid, vermoeidheid of een onverklaarbaar gevoel van uitputting. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Drukkend, krampend of brandend gevoel op de borst (niet altijd aanwezig), soms uitstralend naar de armen, nek of kaak wat kan lijken op een hartinfarct zonder dat er daadwerkelijk een verstopping is.
• Kortademigheid, vooral bij inspanning of stress
• Extreme vermoeidheid, ook na voldoende rust
• Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
• Hartkloppingen of een onregelmatige hartslag
• Moeite met slapen
• Concentratieproblemen of vergeetachtigheid

Omdat deze klachten vaak niet als ‘typische hartklachten’ worden gezien, duurt het, vooral bij vrouwen, gemiddeld langer voordat een juiste diagnose wordt gesteld.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Omdat deze aandoening niet altijd zichtbaar is op een standaard hartfilmpje (ECG) of een hartkatheterisatie, zijn er speciale testen nodig. Een cardioloog kan aanvullende onderzoeken doen zoals:

• Een fietstest of inspanningstest om te kijken hoe het hart reageert op inspanning.
• Een MRI- of CT-scan om de doorbloeding van het hart in beeld te brengen.
• Een coronaire functietest waarbij gekeken wordt of de bloedvaten goed reageren op verwijdingsprikkels.

Als je klachten blijven aanhouden en een standaardonderzoek niets uitwijst, kan het verstandig zijn om je door te laten verwijzen naar een gespecialiseerd hartcentrum waar deze testen mogelijk zijn.

Behandeling: Wat kun je er zelf aan doen?

Er is geen oplossing die coronaire vaatdysfunctie kan verhelpen, maar de behandeling richt zich op het verminderen van klachten en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit kan op verschillende manieren:

Medicatie

Een arts kan medicijnen voorschrijven die de bloedvaten helpen ontspannen en de doorbloeding verbeteren, zoals:

• Bètablokkers of calciumblokkers om de hartslag en bloeddruk te verlagen.
• Nitraten om de bloedvaten te verwijden en pijn op de borst te verminderen.
• Medicatie tegen hoge bloeddruk of hoog cholesterol, indien nodig.

Gezonde leefstijl

In de kennisbank en in de community van Hart in Shape vind je artikelen over gezonde leefstijl, beweging en ontspanning. In onze community zijn er speciale groepen waar je:

• Gezonde recepten kunt vinden en delen
• Leefstijl advies krijgt dat bij jouw situatie past
• Voedingsinformatie vindt die je hart ondersteunt
• Ervaringen kunt delen met anderen die weten hoe het is

 Omgaan met klachten in het dagelijks leven

• Luister naar je lichaam en forceer jezelf niet als je moe bent of wanneer je klachten hebt.
• Bouw je activiteiten rustig op en plan rustmomenten in.
• Praat met anderen die hetzelfde ervaren in onze speciale CVD groep in onze community.

Samen sterker in de Hart in Shape-community

Coronaire vaatdysfunctie is een uitdagende aandoening, maar je staat er niet alleen voor. Hart in Shape biedt een plek waar je ervaringen kunt delen, advies kunt krijgen en steun kunt vinden bij anderen die hetzelfde doormaken. Voor mensen die leven met coronaire vaatdysfunctie is er een speciale groep in de community gecreëerd.

Op ons platform vindt je ook andere groepen zoals, leefstijl, gezonde voeding, beweging, bijwerkingen  van medicijnen, alles over SCAD of beter omgaan met mentale klachten. Wordt ook  lid van de community en praat of lees mee!

Ga naar Hart in Shape, maak een profiel aan en praat met ons mee: wordt hier lid

Note:

Wat de diagnose extra moeilijk maakt, is dat er veel verschillende termen worden gebruikt voor coronaire vaatdysfunctie, zoals INOCA, ANOCA en MINOCA. Zelfs de afkorting CVD heeft meerder betekenissen. Ook wordt het soms verward met andere aandoeningen zoals microvasculaire coronaire dysfunctie (MCD) en vasospastische angina (VSA). Die echter wel onderdeel van CVD kunnen zijn, maar niet volledig de lading dekt. Dit zorgt voor verwarring bij zowel patiënten als artsen en kan bijdragen aan een vertraging in de juiste diagnose. Hier gaan we in een ander artikel uitgebreider op in.

Bronnen:

• UMC Utrecht
• LUMC
• Radboudumc