Zelfmanagement en het veranderen van leefstijl draagt bij aan de hartgezondheid en vermindert zelfs de kans op herhaling van een hartinfarct en/of nieuwe hartproblemen.

Met het aanpassen van de leefstijl is er voor patiënten veel gezondheidswinst te behalen nadat zij gediagnostiseerd zijn met en/of geopereerd zijn aan een hart- of vaataandoening. Maar natuurlijk werkt dit ook preventief om eventuele (nieuwe) hartproblemen te voorkomen.

Leefstijl veel bepalend voor een betere hartgezondheid

Niet iedere hartaandoening is te voorkomen, denk bijvoorbeeld aan een erfelijke aandoening of in het geval van dikke vette pech. Toch wordt bij veel hart-en vaatpatiënten vaak nog wel onderschat hoe belangrijk leefstijl ter voorkoming van (nieuwe) hart- en vaatproblemen kan zijn, maar zeer zeker ook voor het leven met een hartaandoening. Vaak zijn een aantal aanpassingen in bijvoorbeeld voeding of beweging al voldoende om veel positieve resultaten te behalen! Hoe groot de impact voor iemand is na een hartoperatie of het horen van een serieuze diagnose zal voor iedereen wel duidelijk zijn. Gelukkig krijg je hiervoor vanuit het ziekenhuis vaak een goede begeleiding in de vorm van een nazorg traject en hartrevalidatie die je helpen bij het leren leven met een hartaandoening, het vertrouwen in je lichaam weer terug te vinden, begeleiding bij het psychische aspect en informatie over gezonder eten. Maar na dit traject is het aan jou zelf om hier vorm aan te geven in het dagelijks leven. Dit heb ik in ieder geval zelf zo ervaren. Na het lichamelijke herstel komen vaak de vragen en onzekerheden. Wat kan ik zelf het beste doen voor mijn gezondheid, wat is juist wél en niet goed voor mijn hart. En dat is ook best een uitdaging want om in de leefstijl die je gewend was veranderingen te maken is best lastig. Een gedragsverandering, loskomen van oude gewoontes vergt behoorlijk wat mentale motivatie. Maar het is wél mogelijk! En het zal de hartgezondheid ook echt ten goede komen! Wat hierbij vaak het beste werkt is om niet in 1x drastisch je hele eet- en of leefpatroon om te gooien maar hier in te beginnen met 2 of 3 slechte gewoontes om te buigen naar gezondere opties. ( bijvoorbeeld; begin met 2 gezondere eetgewoontes en een lichamelijke activiteit, zoals een het maken van een dagelijkse wandeling) Wanneer je je deze paar gewoontes eigen hebt gemaakt ga je verder en pak je (zonodig) een paar nieuwe aspecten in je leefstijl aan.

Meer energie

Al snel zal je merken dat naast dat je hiermee ontzettend werkt aan je hartgezondheid, je ook meer energie zal krijgen. Ik weet uit ervaring dat je energielevel vaak ontzettend laag is als hartpatiënt. Veroorzaakt door de aandoening en vaak ook als vervelende bijwerking van bepaalde medicatie. Maar tóch is het mogelijk het energiepeil nog wel wat te verhogen door gezonder te eten en (weer) wat meer conditie op te bouwen. Ook het zoveel mogelijk vermijden van stressvolle situaties en voldoende en goed slapen draagt hier enorm aan bij. En door de combinatie van deze factoren is er echt een positief effect te bereiken.  

Schakel hulp in

Voor veel hartpatiënten is dit denk ik herkenbaar. Je wilt heel graag de slag maken naar een gezondere leefstijl maar loopt misschien stuk op het gebied van de uitvoering daarvan. Of je vind het lastig om de mentale vertaalslag te maken waardoor je vast loopt. Vaak om het vervolgens maar vanuit frustratie op te geven en je weer terug bij af bent. Je bent daar echt niet de enige in! Het is ook ontzettend moeilijk om überhaupt te moeten dealen met het feit dat je een ernstige chronische ziekte hebt om dan ook nog allerlei aanpassingen te moeten gaan doen waarvan je weet dat ze beter voor je zijn, maar die je gewoonweg niet altijd lukken om ook te doen. Schroom je dan niet om er (professionele) hulp bij in te schakelen, want het positieve nieuws is dat eigenlijk voor alles wel een oplossing is die ook voor jou kan werken! Denk bijvoorbeeld aan:

• Sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut met ervaring in de begeleiding van hartpatiënten. Dit heb ik zelf ook een aantal jaren gedaan en heb er ontzettend veel aan gehad!
• Een psycholoog kan ondersteuning bieden bij onzekerheid, angsten en mentale blokkades waar je tegen aanloopt. Maar denk ook aan ondersteuning wanneer je bv veel stress ervaart.
• Vraag je huisarts of cardioloog om een verwijzing naar een dietist of leefstijlcoach wanneer je het moeilijk vindt om zelf je voedingspatroon aan te passen of een blokkade ervaart in de uitvoering hiervan. ( het wordt ook vrijwel altijd vergoedt door je zorgverzekering)

Je kán het soms niet allemaal alleen doen. Dat is ook heel logisch en je hóeft het ook niet alleen te doen. Er zijn genoeg manieren om op diverse gebieden ondersteuning hierin te krijgen waar je gezondheid ontzettend mee geholpen is. Oplossingen waardoor je je meestal ook mentaal een stuk zekerder, prettiger en gelukkiger gaat voelen!

Manage je eigen gezondheid!

Naast leefstijl is het ook belangrijk zelf de regisseur te blijven over je eigen gezondheid. Met het regelmatig zelf meten van je bloeddruk en saturatie houd je de vinger aan de pols bij veranderingen in je gezondheid. Zelf heb ik een bloeddruk- en saturatiemeter thuis en check iedere 2 weken even mijn status. Hierdoor kan je sneller anticiperen bij klachten en hoef je (zeker nu gedurende Corona) minder frequent daarvoor naar je huisarts. Ervaar je veel klachten van je medicatie? Geef dit aan bij je cardioloog. Soms is er best wat aan te doen in de zin van bv een meditatiewissel of andere oplossingen voor het verminderen van de bijwerkingen. Heb je het idee niet serieus genomen te worden door jouw arts/ cardioloog of voel je je onprettig over de benadering, het contact? Maak dit bespreekbaar! En zonodig, ga voor een second opinion! In de meeste gevallen zit je namelijk wel even ‘vast’ aan de arts, al dan niet levenslang. Hoe belangrijk is het dan niet dat jij je op het gemak bij diegene voelt, je je serieus genomen voelt en de interactie goed is. Het gaat om jóuw gezondheid en jóuw leven. Het is echt niet egoïstisch om je gezondheid op nummer 1 te zetten. Het is juist een teken van goed zelfmanagement!