Wat zijn de symptomen van hartritmestoornissen?

Oorzaken van hartritmestoornissen

Hartritmestoornissen kunnen door verschillende factoren worden veroorzaakt. Een van de meest voorkomende oorzaken is een aangeboren hartafwijking, waarbij iemand vanaf de geboorte een structurele afwijking heeft aan het hart. Dit kan de werking van het hart beïnvloeden en leiden tot een onregelmatige hartslag. Erfelijke factoren spelen hierbij vaak een rol: als familieleden hartritmestoornissen hebben, is de kans groter dat je er zelf ook last van krijgt.

Daarnaast kunnen bepaalde leefstijlkeuzes hartritmestoornissen uitlokken. Regelmatig gebruik van stimulerende middelen zoals koffie, alcohol, of tabak kan het hartritme beïnvloeden. Te veel alcohol bijvoorbeeld, kan leiden tot een verhoogde hartslag of zelfs hartkloppingen. Ook kunnen stress, cafeïnegebruik en intensieve inspanning de hartfrequentie opjagen, wat vooral bij mensen met aanleg voor ritmestoornissen kan leiden tot problemen. Bij oudere mensen is het risico op hartritmestoornissen bovendien hoger, omdat het hart in de loop der jaren minder efficiënt kan worden en gevoeliger is voor elektrische afwijkingen.

Ziekten zoals hoge bloeddruk, suikerziekte, en andere hart- en vaatziekten zijn eveneens risicofactoren. Ze kunnen structurele schade veroorzaken aan het hart, waardoor de elektrische prikkels die het hart sturen, verstoord raken. In ernstige gevallen kan ook hartfalen, waarbij het hart niet meer goed in staat is om bloed door het lichaam te pompen, een ritmestoornis veroorzaken.

Soorten hartritmestoornissen

Er zijn verschillende soorten hartritmestoornissen die elk hun eigen kenmerken en symptomen hebben. Hieronder worden enkele van de meest voorkomende types besproken.

Aritmie

Aritmie verwijst naar een onregelmatig hartritme. Bij sommige mensen slaat het hart te snel of te langzaam, of mist het zelfs af en toe een slag. Aritmieën kunnen verschillende oorzaken hebben en variëren van mild tot ernstig.

Atriumfibrilleren

Atriumfibrilleren is een veelvoorkomende ritmestoornis waarbij de boezems van het hart onregelmatig en vaak snel samentrekken. Hierdoor wordt het bloed minder efficiënt door het hart gepompt. Deze aandoening kan leiden tot symptomen als hartkloppingen, vermoeidheid en kortademigheid. Atriumfibrilleren kan ook het risico op een beroerte verhogen.

Tachycardie

Tachycardie betekent een te snelle hartslag, meestal meer dan 100 slagen per minuut in rust. Deze aandoening kan het gevolg zijn van intense stress, overmatige inspanning, of bepaalde medische aandoeningen. Hoewel een snelle hartslag op zichzelf niet altijd schadelijk is, kan een aanhoudende tachycardie het hart onder druk zetten en leiden tot andere gezondheidsproblemen.

Bradycardie

Bradycardie betekent juist een te lage hartslag, minder dan 60 slagen per minuut. Hoewel dit normaal kan zijn bij gezonde, goed getrainde atleten, kan het bij sommige mensen wijzen op een probleem met de natuurlijke pacemaker van het hart. In ernstige gevallen kan bradycardie leiden tot duizeligheid, vermoeidheid en zelfs flauwvallen.

Extrasystolen

Extrasystolen zijn extra hartslagen die buiten het normale ritme vallen. Deze kunnen aanvoelen als een ‘hapering’ of ‘overslaan’ van het hart. Hoewel extrasystolen vaak onschuldig zijn, kunnen ze hinderlijk zijn en angst veroorzaken.

Diagnose van hartritmestoornissen

Het vaststellen van een hartritmestoornis begint meestal met een bezoek aan de huisarts, die doorverwijst naar een cardioloog voor verder onderzoek. Een van de meest gebruikte methoden om een hartritmestoornis vast te stellen is een elektrocardiogram (ECG), een pijnloos onderzoek waarbij de elektrische activiteit van het hart wordt gemeten. Bij een ECG kunnen afwijkingen in het hartritme of de hartslag goed zichtbaar worden.

Voor een grondiger beeld kan de cardioloog een Holtermonitor aanbevelen. Dit apparaat wordt voor 24 uur of langer gedragen en registreert continu het hartritme, waardoor tijdelijke ritmestoornissen beter kunnen worden opgespoord. In sommige gevallen is een echocardiografie nodig om eventuele structurele afwijkingen in het hart te ontdekken. Daarnaast kan een elektrofysiologisch onderzoek worden uitgevoerd, waarbij artsen kleine elektrische prikkels naar het hart sturen om te zien hoe het reageert. Dit onderzoek helpt bij het vinden van specifieke plekken in het hart die de ritmestoornis veroorzaken.

Behandelopties voor hartritmestoornissen

De behandeling van hartritmestoornissen varieert per type en ernst van de aandoening en kan bestaan uit medicatie, aanpassingen in de levensstijl of zelfs chirurgische ingrepen.

Medicatie

Er zijn verschillende medicijnen die het hartritme kunnen stabiliseren. Anti-aritmica worden bijvoorbeeld vaak voorgeschreven om het hartritme te reguleren. Beta-blokkers en calciumantagonisten zijn andere medicijngroepen die helpen om een te hoge hartslag te verlagen en het hartritme onder controle te houden. Bij patiënten met atriumfibrilleren kan bloedverdunnende medicatie nodig zijn om het risico op een beroerte te verkleinen.

Catheterablatie

Bij catheterablatie worden specifieke delen van het hartweefsel dat verantwoordelijk is voor de ritmestoornis, uitgeschakeld met behulp van een elektrische stroom. Dit kan helpen om het normale hartritme te herstellen. Deze procedure wordt meestal toegepast als medicatie niet effectief genoeg is of als de patiënt ernstige symptomen ervaart.

Pacemaker en ICD

Voor patiënten met ernstige bradycardie kan een pacemaker worden geïmplanteerd om het hart te helpen een regelmatig ritme aan te houden. Bij levensbedreigende hartritmestoornissen, zoals sommige vormen van tachycardie, kan een implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD) worden gebruikt. Deze kan het hartritme monitoren en automatisch een schok geven om het ritme te herstellen als dat nodig is.

Levensstijlaanpassingen

Levensstijlveranderingen kunnen een belangrijke rol spelen bij het beheersen van hartritmestoornissen. Het verminderen van stress, het vermijden van stimulerende middelen zoals cafeïne en alcohol, en het stoppen met roken kunnen allemaal bijdragen aan een gezonder hartritme. Regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap en een gebalanceerd dieet zijn ook cruciaal voor het behoud van een gezond hart.

In sommige gevallen zijn deze behandelingen levenslang noodzakelijk, terwijl andere patiënten na verloop van tijd zonder medicatie kunnen.